سلامت معلم

آموزش و پرورش برای حفظ شادابی و روحیه معلمان می تواند نسبت به موارد زیر اقدام نماید:

- داشتن برنامه راهبردی برای شناسایی، گزینش و تربیت معلم از میان دانش آموزان نخبه و دارای شرایط

- ترغیب و تشویق معلمان فعال و زحمتکش و برنامه ریزی برای شادابی و نشاط بیشتر معلم

- توجه به وضعیت معیشتی و امور مالی معلمان

- اصلاح و کیفیت بخشی به فضاهای آموزشی

- برنامه ریزی برای ارتقاء شان و منزلت معلمی

- نوسازی نظام آموزشی کشور مبتنی بر نشاط و کرامت معلمان

- ارتقا سطح علمی، اعتقادی و اخلاقی معلمان

- افزایش امکانات رفاهی برای معلمان

- تقویت برنامه های ورزشی و تفریحی و فرهنگی

- توجه ویژه به بهداشت روانی و سلامتی جسمانی معلمان

اهمیت نشاط معلم به نقش و تاثیر معلم در تربیت نسل آینده و ضرورت نشاط و شادابی در امر تعلیم و تربیت است.معلم بی نشاط و بی طراوت می تواند نسلی بی نشاط و بی طراوت بوجود آورد و مسئله ای که باید در مرکز توجه و برنامه ریزی آموزش و پرورش قرار گیرد، این است که این دستگاه عظیم باید برای جلوگیری از پیری معلم و حفظ نشاط و شادابی او برنامه جامع، مستمر و متناسب با شرایط مختلف کشور داشته باشد.

این نکته آ«قدر اهمیت دارد که امسال مقام معظم رهبری(مدظله) در دیدار سالانه خود با جامعه فرهنگیان کشور، به مسئله مهم و تاثیرگذار شادابی معلم اشاره نمودند و از دست اندرکاران وزارت آموزش و پرورش خواستند که متوجه این ضرورت باشند و نگذارند روحیه معلم پیر شود.

نشاط معلم مانند دیگر مسائل تحت تاثیر عوامل متعددی است که در صورت تجمیع این عوامل این نشاط شکل می گیرد و می تواند موجبات جلوگیری از پیری معلم را فراهم کند. به اعتقاد کارشناسان و صاحب نظران حوزه تعلیم و تربیت عوامل پیرشدن روحیه معلمان عبارتند از:

1-بی انگیزگی و نبود مشوق های کافی برای ایجاد انگیزه در معلمان2-عدم شایسته سالاری  در آموزش و پرورش3-ناعدالتی های اداری وتبعیض ها   4 -نداشتن امنیت مالی5-نبود برنامه برای ارتقا سطح علمی ، دینی و اخلاقی معلمان6-عدم استفاده از تجارب همکاران بازنشسته و ایجاد نا امیدی در معلمان7-حجم کاری بالای معلمان8-پایین آمدن وجهه و شان معلمی9-حجم بالای دانش آموزان در کلاس10-نداشتن علاقه و انگیزه به شغل معلمی و.

زنگ ورزش با دميدن معلم بر سوت مشکي که بر گردن آويخته آغاز می‌شود. زنگ ورزش، زنگ تندرستي و سلامت و زنگ شادی و نشاط است و روح سالم نيز در جسم سالم تبلور می‌یابد.بازي، شادي و سلامتي همه با هم در قالب يک برنامه مدون و منسجم همراه با آموزش‌های صحيح توسط يک مربي خبره و آموزش ديده و با در اختيار داشتن وسايل لازم در يک فضای مناسب، بهترين شرايط را براي يک زنگ ورزش مفيد در مدارس به وجود می‌آورد. ولي اين روزها آهنگ تندرستي در زنگ ورزش به کندی نواخته می‌شود. گاهي بهانه اين کندي به گردن وسايل نامناسب می‌افتد، گاهي عدم امکانات و زمين نامناسب و فضای کوچک برای بازی بچه‌ها بهانه می‌شود و در برخي مواقع هم تير بهانه جويي ها به سمت کمبود نيروی متخصص نشانه می‌رود. ولي بي ترديد اين مشکلات در اغلب مدارس کشور براي زنگ ورزش وجود دارد، اما نبايد اين نارسایی‌ها را قرباني سلامتي و تندرستي بچه‌ها و آينده سازان ايران اسلامي کنيم.

تقویت حرکات درشت: کودکان در سن ابتدایی پیشرفت های چشمگیری در حرکات درشت مانند دویدن، پریدن و لی لی کردن و با توپ بازی کردن دارند. این حرکات نیاز به تقویت دارند و تقویت و پیشرفت آنها نشانه رشد سالم مغز است. بنابر ایت ورزش در مدرسه علاوه بر تاثیر بر جسم بر تقویت مهارت های ذهنی هم تاثیر گذار است.

هماهنگی دست و پا و چشم: هماهنگی حرکات اعضای بدن نیز نشانه سلامت کارکرد مغز است و با بازی های ورزشی مانند فوتبال و والیبال، بدمینتون و حرکات نرمشی می توان به تقویت آن پرداخت. عدم هماهنگی اعضا نشانه ی اختلالات حرکتی و ذهنی است که می تواند بر یادگیری تاثیر سو گذارد. بوسیله ورزش می توان این حرکات را تقویت کرد.

استفاده از انرژی: کودکان دبستانی سرشار از انرژی هستند و نیاز به فعالیت دارند. آپارتمان نشینی و بازی های کامپوتری مانع رشدشان می شود و هنگامی که نتوانند انرژی خود را تخلیه کنند دچار اختلالات ذهنی و حرکتی می شوند. حضور در محیط فراخ مدرسه فرصتی است برای کودکان( به خصوص کودکانی که هر دو والدینشان شاغل هستند) تا خارج از محیط بسته و کوچک خانه به فعالیت بپردازند.

مهارت های اجتماعی و کار گروهی: باید برای اجتماعی شدن کودکان بوسیله تربیت بدنی تلاش کرد. ساعت های ورزش در مدارس زمان مناسبی است که کودکان به بازی و فعالیت گروهی بپردازند. در کلاس درس به دلیل اینکه بیشتر معلم در حال صحبت و تدریس است ارتباط بین دانش آموزان به خوبی امکان پذیر نیست اما در ساعات ورزش دانش آموزان آزاد هستند و می توانند با رهبری معلم کارهای بدنی را به صورت گروهی انجام دهند و مفهوم جمع و ارتباط مثبت و موثر با همسالان را بیاموزند و اجتماعی بودن را تمرین کنند.

همه ما امروز درجاتی از افسردگی آشکار یا پنهان را با خود در مکانهای متفاوت جابه جا می کنیم. تأثیر می گذاریم و تأثیر می پذیریم یعنی تعامل اجتماعی. اما این روند نه در جهت شعف و شادمانی و نشاط و فرحبخشی که متأسفانه در جهت سستی و نومیدی و رنجوری و غمناکی. از افسردگی در مدارس سخن می گویم . حالتی که کودک و نوجوان و معلم و مدیر و معاون و تقریبا همه در گیر آن هستند. مثل گذشته فقط سالخوردگان در تنهایی خویش افسرده نیستند. همه و همه ، گویی بی روح هستیم . گویی کالبد ما رباتی است که یک سری حرکات مشخص انجام می دهد. ورزش کردن در مدارس یکی از کانال های ایجاد نشاط و شادی است. ورزش کردن آن هم در مدارس به طرحی عمیق و برخاسته از روحیه کودکان و نوجوانان دارد. باید آنان را در زنگ ورزش آزاد گذاشت تا هر چه دوست دارند و امکانات اجازه می دهد ، انجام بدهند. انجام ورزش های تحمیلی توسط معلمان و دبیران تربیت بدنی باعث نفرت دانش آموزان از ورزش می شود. هر کسی حدی از اختیار را می پسندد. و قدر مسلم با هفته ای 2 یا 4 ساعت ورزش ،دسترسی به این مهم مقدور نیست. از شهرداری هر منطقه می توان خواست تا سه چهار دستگاه ورزشی کم خطر به تناسب سن دانش آموزان در حیاط مدرسه قرار دهند تا آنان به میل خود در اوقات بیکاری چون نیامدن معلم ، مشغول فعالیت نرمشی شوند.ما دانش آموزان را به تنبلی عادت داده ایم تا حدی که توان ندارند به دنبال توپ تنیس یا والیبال یا بسکتبال بدوند.چاقی و اضافه وزن دانش آموزان ، تغذیه نامناسب و فست فودی آنان ، مدت زمان یک جانشینی در منزل و کلاس درس برای درس خواندن و بی حوصلگی و عدم نشاط ، همه و همه دست به دست هم داده اند تا ما فردا نه قهرمانی دانش آموزان را در رشته های گوناگون شاهد باشیم و نه پدران و مادران سالمی از لحاظ روحی و جسمی داشته باشیم. اگر این پدیده فقط بر 30 تا 60 درصد جامعه دانش آموزی هم اطلاق کند باز خطر بزرگی در کمین آینده ی آینده سازان کشورمان است.

یکی از عواملی که می تواند در ترغیب وتشویق دانش آموزان به ورزش نقش مهمی ایفا کند ورزش صبحگاهی است که باید قسمتی از مراسم صبحگاهی مدارس را شامل شود.

نرمش مداوم باعث انبساط خاطر و شادابی می‌شود، بیشتر افسردگی‌ها در کودکان در دوران ابتدایی و در نوجوانان در دوره راهنمایی و دبیرستان است. این افسردگی‌ها بیشتر زائده حوادث  نامطلوب زندگی است که معمولاً نیاز به دارو و درمان ندارند و اگر عوامل ایجاد کننده آن برطرف شوند خود به خود درمان می‌شوند. تمرینات بدنی و ورزش یکی از راه های علاج و تسکین فشارهای روانی است.

از آن جا که فشارهای روانی می‌توانند باعث بروز خستگی شوند، تمرینات بدنی موجب بالارفتن قدرت عضلانی می‌شوند و خون بیشتری در آن ها جریان می‌یابد و از میزان خستگی و دردهای عضلانی ناشی از فشارهای روانی می‌کاهد، هم‌چنین تمرینات بدنی با افزایش سطح آندروفین خون موجب بالا رفتن نشاط و شادابی در افراد می‌شوند، بنابراین دانش آموزان قابلیت‌های بیشتری برای مبارزه با مشکلات روانی را پیدا می‌کنند. دانش آموزانی که اقدام به ورزش صبحگاهی منظم می‌کنند، هدفمند و امیدوار شده و تغییرات زیادی را دراهداف زندگی خود به وجود می‌آورند.

فواید ورزش صبحگاهی بر اساس تحقیقات انجام شده:

1-کاهش افسردگی دانش آموزان 2-تقویت احساسات دانش آموزان 3-تقویت صداقت دانش آموزان 4-ایجاد آرامش در دانش آموزان 5-کاهش فشارهای روانی 6-ایجاد نشاط و شادابی 7-ایجاد روابط اجتماعی8-پیشرفت درسی 9-علاقمندی به درس های دیگر 10-افزایش سرعت یادگیری 11-افزایش نکته سنجی دانش آموازن 12-برقراری ارتباط نزدیک‌تر بین معلم و دانش آموز

در حال حاضر بسیاری از کتب ورزشی مفید وجود دارند که به امر تربیت بدنی از دیدگاه خاص و ویژه ای می نگرند وعلاوه بر آنها می توان از مجلات ورومه ها وهفته نامه های معتبر ومعروف ورزشی نام برد،کارشناسان تربیت بدنی آموزش وپرورش می توانند با در اختیار قرار دادن این منابع عظیم نقش مهمی در ترغیب دانش آموزان به ورزش ایفا کنند.از جمله عوامل ایجاد کننده انگیزه:خبر رسانی واطلاعات عمومی ورزشی وتربیت بدنی وبرگزاری مسابقات اطلاعات عمومی ورزشی می باشد.
ارائه مشاوره جهت جدول برنامه ریزی شده:همان طور که امروزه مراکز مشاوره ای گوناگونی در ابعاد مختلف روانشناسی،جامعه شناسی و وجود دارند ارئه مشاوره به دانش آموزان برای داشتن برنامه ای زمان بندی شده برای انجام فعالیت های ورزشی کمتر به چشم می آید.

آشنایی با ورزش های مناسب کارمندان و پشت میزنشین ها ، بیشتر کارمندان از کمبود وقت شکایت دارند و اگر پای درد دلشان بنشینید، به شما می گویند که فرصتی برای ورزش ندارند اما هر مشکلی چاره دارد. اگر کارمند هستید می توانید در محل کار ورزش کنید و با کمک این تمرینات ساده جسم سرحال و سالم تری داشته باشید.

ورزش به شما کمک می کند که سرحال و شاداب تر شوید. وقتی ورزش می کنید، هورمون های شادی در بدن شما ترشح می شوند و این موضوع برخلق و خوی شما در محیط کاری تاثیرات مثبتی دارد، ضمن اینکه از ابتلا به بیماری های ناشی از کم تحرکی و اضافه وزن دور می مانید. همه اینها بهانه خوبی است تا برای انجام تمرینات مختلف دست به کار شوید و البته از امکانات اطراف تان استفاده کنید.

مفهومی به نام «زنگ ورزش» در مدرسه‌ها، از دیرباز با تصویری از یک زنگ اضافه تصور می‌شد و در خوش‌بینانه‌ترین حالت، جست‌وخیزی در حیاط مدرسه و گاه انجام تکالیف باقی مانده بود. این همه در حالی است که سنگ‌بنای ورزش، سلامتی، تحرک و شادابی از همین سال‌های پایه آموزشی تا بالا ادامه می‌یابد.از 84 سال پیش که زنگ ورزش در برنامه نظام آموزشی کشور گنجانده شد، این درس به یکی از خاطرات شیرین دانش آموزان در مدارس تبدیل شد، شاید مهمترین دل مشغولی‌های اوایل سال تحصیلی دانش آموزان بخصوص در مقطع ابتدایی، ساعت زنگ ورزش در برنامه هفتگی باشد. رسم مرسوم زنگ‌های ورزش مدارس کشور رویه‌ای ثابت و تکراری دارد، بچه‌ها با به همراه داشتن شلوار گرمکن و یک کفش ورزشی به گروه‌های مختلف تقسیم می‌شدند به ورزش مورد علاقه خود می‌پردازند و پس از دوساعت با جمع کردن توپ‌ها زنگ ورزش به پایان می‌رسید.

واقعیت آن است علیرغم تمام برنامه‌ها، گفته‌ها و شعارها که در وصف اهمیت ورزش مدارس بیان شده در عرصه اجرایی شدن نتوانسته‌ایم به هدف مورد نظر خود برسیم و متاسفانه زنگ ورزش در مدارس کشور جدی گرفته نمی‌شود، زنگ ورزش در ابتدای سال تحصیلی تنها در برنامه درسی دانش آموزان گنجانده می‌شود، بدون آن‌که برنامه خاصی برای این «زنگ» از سوی معلمان و مدیران تبیین شود، در حالی که مطالعات انجام شده روی دانش آموزان کشور نشان می‌دهد که نسل آتی کشور دچار صدمات جبران ناپذیری ناشی از کم تحرکی می‌شوند، اما زنگ ورزش همچنان زنگ تفریح دانش آموزان و استراحت مطلق آنها تلقی می شود.